Chương 3: Theo Chân Kẻ Dẫn Đầu

Tác giả: Jesse Lauriston Livermore
Người dịch: Broker HAD

Sau một khoảng thời gian thành công, thị trường chứng khoán đầy cám dỗ sẽ khiến cho nhà đầu cơ trở nên mạo hiểm, hiếu thắng. Cần phải tỉnh táo trong suy nghĩ và suy luận để giữ được thành quả của mình. Nếu có thể kiếm được tiền, thì thua lỗ không phải vấn đề, vấn đề là bạn phải triệt để tuân theo những quy tắc của riêng bạn.

Chúng ta biết là giá luôn chuyển động lên xuống, và luôn biến động không ngừng. Tôi tin rằng đằng sau những xu hướng lớn là một lực mua hoặc bán không thể cưỡng lại được. Đó là điều duy nhất bạn cần biết. Bạn không cần biết lý do thực sự đằng sau xu hướng tăng giá cổ phiếu, điều này sẽ khiến nó làm vẫn đục tâm trí của bạn vào trong những bản chất thứ yếu đó. Chỉ cần nhận ra được sự dịch chuyển lớn của cổ phiếu và tận dụng lấy nó bằng cách nương theo xu hướng giống cách một con tàu nổi lên cao theo thủy triều. Đừng cãi cũng như đừng chống lại chúng.

Việc phân tán tâm trí của bạn cho tất cả các mã cổ phiếu trên thị trường là rất nguy hiểm. Ý tôi là bạn đừng quan tâm quá nhiều cổ phiếu một lúc. Quan sát một vài cổ phiếu quan trọng sẽ dễ dàng hơn. Nhiều năm về trước, tôi đã phải thua lỗ nhiều khi mắc phải sai lầm này.

Một sai lầm nữa của tôi đó là cho phép mình nhận định toàn bộ thị trường đang rơi vào xu hướng tăng hay giảm, bởi vì một cổ phiếu trong một vài nhóm cụ thể sẽ vẫn cương trực giữ nguyên cách di chuyển của nó, không bị tác động bởi xu hướng của toàn thị trường. Lẽ ra trước khi đặt lệnh, tôi nên kiên nhẫn chờ cho manh mối xuất hiện, khi mà một nhóm cổ phiếu cho thấy xu hướng tăng hoặc giảm đồng loạt đã kết thúc và một nhóm cổ phiếu khác cũng chỉ ra điều tương tự. Đây chính là manh mối.

Nhưng thay vì làm như vậy, tôi lại háo hức tham gia đặt lệnh. Và tôi đã cho phép những mong muốn mạnh mẽ của mình thay thế sự sáng suốt trong lập luận và suy nghĩ. Tất nhiên tôi đã kiếm được một số tiền với những giao dịch đối với các cổ phiếu trong nhóm 1 và nhóm 2 (nhóm cổ phiếu). Nhưng tôi vẫn thua lỗ đi phần lợi nhuận này bởi mua vào nhóm cổ phiếu khác (nhóm thứ 3 – người dịch) trước khi giờ G của chúng đến.

Quay trở lại với thị trường “bò tót” đầy hoang dã của cuối những năm 1920, tôi nhận thấy rất rõ xu hướng tăng của nhóm cổ phiếu “ngành sản xuất đồng” đã chấm dứt. Một thời gian ngắn sau thì đến lượt các cổ phiếu trong ngành động cơ cũng hết đà tăng. Bởi vì xu hướng tăng của hai nhóm cổ phiếu này đã kết thúc, cho nên tôi đã đưa ra một kết luận SAI LẦM là tôi có thể thành công khi bán khống trên toàn thị trường. Tôi thực sự căm ghét khi phải thừa nhận rằng lần đó tôi đã thua lỗ rất nhiều vì kết luận đó.

Trong khi tôi kiếm được khá nhiều lợi nhuận từ cổ phiếu đồng và xe máy thì sáu tháng sau đó tôi thua lỗ còn nhiều hơn chỉ bởi vì tôi cố đi tìm đỉnh của thị trường mà chỉ dựa vào hai nhóm ngành để đưa ra kết luận cho toàn bộ thị trường. Cuối cùng thì các cổ phiếu này và các nhóm khác cũng đạt đến cực đỉnh của nó. Lúc đó, cổ phiếu Anaconda được bán thấp hơn 50 điểm so với đỉnh trước đó và cổ phiếu xe máy cũng được bán với tỷ lệ tương tự.

Điều mà tôi muốn nhấn mạnh đó là: khi bạn nhận ra xu hướng của một NHÓM cổ phiếu riêng biệt và đặt lệnh đúng, thì bạn đừng áp đặt nhận định này với một nhóm cổ phiếu khác cho đến khi nhóm đó cũng thể hiện xu hướng tương tự như nhóm ngành trước. Phải biết kiên nhẫn chờ đợi. Đến lúc mà bạn thấy nhóm ngành thứ hai cũng biến động tương tự nhóm một kia, khi đó bạn có thể hoạt động trên cả hai nhóm ngành. Tuyệt đối không áp đặt nhận định lên toàn bộ thị trường.

Bạn chỉ nên nghiên cứu xu hướng của những cổ phiếu dẫn đầu. Nếu bạn không thể kiếm kiền từ những cổ phiếu này thì bạn khó mà có lời từ những cổ phiếu theo sau.

Chứng khoán giống như mốt quần áo hay trang sức luôn thay đổi giá trị theo thời gian. Những cổ phiếu dẫn đầu ngày hôm nay có thể rớt hạng và bị thay thế bởi những cổ phiếu khác. Vài năm trước, những cổ phiếu dẫn dắt thị trường là cổ phiếu ngành đường sắt, mía đường và thuốc lá. Sau đó là nhóm cổ phiếu ngành sắt thép nổi lên, mía đường và thuốc là lúc đó bị đẩy xuống nhóm cổ phiếu theo sau. Và rồi đến ngành động cơ. Ngày nay thì chỉ có bốn nhóm cổ phiếu dẫn đầu đó là: ngành sắt thép, động cơ, hàng không và bưu điện. Những chuyển biên của bốn nhóm cổ phiếu này dẫn đến biến động trên toàn thị trường.

Thật là không an toàn khi nắm giữ quá nhiều cổ phiếu cùng một lúc. Bạn sẽ bị rối và mất phương hướng. Cố gắng phân tích và so sánh vài nhóm cổ phiếu với nhau. Bạn sẽ thấy dẽ dàng nắm bức tranh thực sự hơn là ôm đồm toàn bộ các nhóm cổ phiếu trên thị trường. Nếu bạn phân tích đúng được hai cổ phiếu trong bốn nhóm dẫn đầu bì bạn không cần phải lo lắng các cổ phiếu còn lại sẽ như thế nào. Nó sẽ trở về câu chuyện cũ “theo chân kẻ dẫn đầu”. Giữ cho tâm trí linh động và nhớ rằng những kẻ dẫn đầu hôm nay chưa hẳn là những kẻ dẫn đầu trong hai năm sau.

Hình 1: Hình minh họa

Ngày nay tôi thu thập dữ liệu của cả  bốn ngành. Điều này không có nghĩa là tôi mua bán cùng lúc trên cả bốn ngành này. Tôi giữ nó vì mục đích lâu dài, chính là để có được một cái nhìn tổng quan về thị trường.

Lâu, rất lâu về trước, khi mà lần đầu tiên tôi thấy hứng thú với biến động của giá cổ phiếu, tôi đã quyết định kiểm tra khả năng phán đoán của mình có chính xác đối với động thái tiếp theo hay không. Tôi ghi nhận các giao dịch mua bán ảo của mình trong một cuốn sách nhỏ luôn mang theo. Theo dòng thời gian, tôi đã thực hiện thương vụ đầu tiên và tôi không bao giờ quên được lần đó. Tôi góp nửa vốn để mua năm cổ phiếu của Chicago, Burlington & Quincy Railway với một người bạn của mình và cổ phiếu của tôi cho lợi nhuận $3.12. Kể lúc này đây tôi chính thức trở thành một nhà đầu cơ.

Tôi tin rằng một nhà đầu cơ cổ điển, người có thể mua bán với số lượng cổ phiếu lớn, sẽ có ít cơ hội thành công hơn. Khi tôi nói “đầu cơ cổ điển”, nghĩa là tôi đang nói về những ngày tháng trước kia khi mà thị trường chứng khoán còn đại khái và có tính thanh khoản cao, khi đó một nhà đầu cơ có thể đặt lệnh mua hay bán 5,000 hay 10,000 cổ phiếu dễ dàng mà không làm ảnh hưởng nhiều tới giá cổ phiếu đó.

Sau lệnh mua vào đầu tiên, nếu như phán đoán xu hướng cổ phiếu của nhà đầu cơ đúng thì anh ta có được lợi nhuận ngay sau đó. Còn nếu như nhà đầu cơ sai, thì anh ta dễ dàng thoát khỏi thị trường mà không phải thua lỗ nhiều. Nhưng ngày nay, nếu những nhà đầu cơ này đặt lệnh sai lúc đầu, anh tra sẽ phải trả giá  bằng một khoản lỗ lớn khủng khiếp bởi độ nhạy cao của thị trường.

Mặt khác, như tôi đã ám chỉ trước đó, những nhà đầu cơ hiện đại ngày nay có đủ kiên nhẫn và lý do để chờ cho thời cơ chín muồi để bắt đầu tham gia, thì cuối cùng, nhà đầu cơ này sẽ có cơ hội kiếm được một lợi nhuận thực sự tốt. Bởi vì thị trường ngày nay không dễ chi phối và tạo ra các biến động giả tạo.

Rõ ràng là trong thời đại mới này, không có nhà đầu cơ thông minh nào cho phép mình làm những việc mà trước đây được xem là bình thường. Nhà đầu cơ sẽ chỉ nghiên cứu giới hạn một số lượng nhóm cổ phiếu và những mã dẫn đầu trong nhóm ngành đó. Anh ta sẽ học được cách quan sát trước khi tham gia. Thị trường hiện đại ngày nay trở nên an toàn hơn cho những nhà đầu cơ trí tuệ, chăm chỉ và hiểu biết.

Chương 4: Hãy Giữ Tiền Trong Tay